pala

“A beleza dun día de verán no que acabas pensando na morte. Por que? Morre atropelada unha das gatas ás que lle dás de comer. Enterrala. A ausencia de vida ata nos animais ten a forza dunha boa labazada. Miña nai emociónase con disimulo, a miña tía non quere mirar. Un corpo peludo e agarimoso agora inerte. A morte pesa, tamén é física. Unha pá, un sacho, un burato profundo na terra. Unha pequena lousa e unha hortensia. Un ritual máis, outro adestramento. A través dos seus ollos felinos poderías ter coñecido a miña adolescencia. Verme dende fóra. Esa é a miña obsesión. Ás veces teño a impresión que todo o mundo consigue verse a si mesmo, dende o outro lado do espello. E teñen unha perspectiva de si mesmos da que eu carezo. Quizais só estea a engarnarme, pechar os ollos e non crer en nada é máis doado que lanzarse de cabeza dende o acantilado da confianza. Todos me din que son intelixente, mais non consigo calcular a lonxitude desa praia quilométrica diante dos meus ollos. Dígolle ao Rei que non sabe o guapo que é no ascensor da súa casa. Sei que non me cre, é un guapo que non sabe que é guapo. A beleza cando non é superficial vólvese menos acesible. Non todo o mundo pode percibila, non todo o mundo ten a sensibilidade suficiente. A beleza atemporal, que non se asocia coa xuventude nin coa elegancia. O silenzo, o costume, unha estrada secundaria chea de buratos…”

(Agosto 2014)

Este verán volvín ter que coller a pá, outro burato, outro felino morre nas miñas mans. Ás veces afógame tanta sensibilidade dunha maneira que me illa do mundo, de todo, de todos. Outro tanatorio, outro adeus. E velo vir. Non é intuición, non é negatividade, é instinto. Meus pais de viaxe e nós saíndo ao campo, xogadoras titulares. Asústame darme conta de canto medrei. E se xa non queda nada da nena inxenua e confiada? Lei de vida, lei de vida, lei de vida. Cando volven, abrázome á miña nai como se eu medise dous metros, silenciosamente desesperada, crendo que podo parar o tempo nese momento. Nunca tanto os botei de menos.

Onde estabas ti no 2002?

Eu facía os dezaoito e só soñaba con facer a carreira en Compostela, soa, e medrar, medrar. Ao final rematei en Vigo, pero o conto non é ese. O venres pasei case tres horas vendo a vida de Mason, dende os seis anos ata os seus dezaoito anos. A película que todo pai e toda nai soñou facerlle ao seu fillo/a. A película que todos queremos ter da nosa infancia, da nosa adolescencia. Como medramos por dentro, como descubrimos a vida rodeados da rutina máis absoluta. Como cambian os nosos pais, como se equivocan, como loitan polos seus soños, como se refan e seguen adiante. Como nos queren por riba de todo, por riba deles mesmos. Son a raíz durante anos e anos, todo o que ti es pasa a través deles ata que un día fan maxia. Desaparecen para que poidas voar cos teus brazos. Para que chegues moito máis lonxe do que eles fixeron.

Será por iso que nalgún lugar da miña memoria tamén flota esa película na que sempre levei gafas.

A xente non lle presta atención ás bandas sonoras, pero esas melodías expresan todo o sentimento dos silencios. Durmo mal polas noites, unha vella escuridade invádeme con cada solpor. Volvo estar enmeigada. Non se dan conta… Teño o don de facerme invisible, non me ven. Evapórome. Mírome no espello e hai algo que falla. Algo falta. Quizais a manca sempre fun eu.

Soa a música, dou voltas na cama. Escuridade. Son Manuel Antonio no paquebote esmaltado.

Meus pais fanse maiores e a min cústame aceptalo. Non é a idade, non son as enfermidades pasadas… Os defectos que antes non me molestaban agora alporízanme. Ou quizais sexa que a quen tamén lle empezan a pesar o anos sexa a min. Cambiei, son máis egoísta, intransixente. O monstro Está aí fitándome dende o outro lado do espello, rezando para que non fuxa del, para dicirme que

“O noso temor máis profundo non é que sexamos inadecuados. O noso temor máis profundo é que somos excesivamente poderosos. É a nosa luz e non a nosa escuridade a que nos atemoriza. Preguntámonos: quen son eu para ser brillante, magnífico, talentoso e fabuloso?

En realidade, quen es para non selo? Infravalorádote non axudas ao mundo. Non hai nada de instructivo en encollerse para que outras persoas non se sintan inseguras preto de ti. Esta grandeza de espírito non se atopa só nuns poucos de nós; está en todos. E ao permitir que brille a nosa propia luz, de forma tácita estamos dándolle aos demais permiso para facer o mesmo.

Ao liberarnos do noso propio medo, automaticamente a nosa presencia libera a outros.”

(Do discurso inaugural de Nelson Mandela, 1994)

Libérame, libérame, libérame, libérame, libérame, libérame, libérame!

A soidade e eu levábamonos ben. Non ten ciumes da miña saudade. Ela ocupa a metade da cama na que durmo. Metade que está sen desfacer. Vén comigo á praia, cociña para min. Lémbrame que xa non estou afeita a correr costas. Axúdame a buscar banda sonora, acende a luz do flexo cando cae a noite e pecha as contras do faiado.

Pasar de vivir nunha casa chea de familia e amor, na que me é imposible escribir, a estar soa, perdida no meu mundo 21h ao día. Sempre o souben, botar de menos é sanísimo.

Un mal presentimento. Estar a xantar un día calquera e que un frío angustioso che suba polas pernas ata sentar no teu colo, coma un gato caprichoso que quere que notes a súa presencia. Outra ausencia máis. Outra vida que pon punto final. E o círculo vaise pechando, cada vez máis pequeno. Esta bala pasou rozando o corazón, a próxima rebentaranos os miolos. Ese día que non queremos que chegue, ese día… Suspira, aguanta. Outro aviso, no reloxo de area o tempo cae cada vez máis rápido. Tic tac. Temos que correr e chegar a tempo.

Que nada quede por dicir ou facer.

Medrarei, fareime grande e forte para coidalos e protexelos.

Non lembro as rúas, nin as praias, nin o que fixemos aqueles quince días en Cangas. Agosto do 93. Pero si lembro que había folga do lixo e cruzar a ría para mercar uns edredóns no Corte Inglés. Era o derradeiro día na praia, xa estaba todo listo para regresar a Ourense o antes posible. Non tiñamos teléfono no apartamento que meus pais alugaran durante aquelas dúas semanas, por iso cando vin ao dono do piso con cara de circunstancias, na porta, o corazón comezou a berrar. Non, outra vez non, por favor, aínda non. Era imposible ter tan mala sorte. Non consigo lembrar exactamente o que dixo nin como o dixo. Miña irmá e eu mirámonos. Estábamos mortas de medo. O dono do piso comunicoulle a Mamá que o avó morrera e ela caeu contra a parede, chorando, ata quedar sentada no chan. Rota. Ese golpe seco contra a parede foi peor ca unha paliza. María e eu rompimos a chorar conscientes do que pasaba. Ter nove anos e saber que isto se acabará, que estamos sós, que acabaremos sós, que nada dura para sempre, que irás perdendo a todos os que che importan. E Papá abrazando a Mamá con forza. As maletas feitas, preparadas no salón. Iamos volver a casa, iamos volver para despedirnos do avó. Non nos deu tempo. Sei que Mamá aínda se sinte culpable por aqueles quince días de veraneo. Seino porque nunca máis volvemos a poñer un pé en Cangas. E van dezanove anos.

(15 de agosto de 2012)

Tiña noventa e tres anos, eu nove. Era o 20 de febreiro de 1993. Era sábado o día que o avó da Peroxa morreu. Lémbroo como se fose agora, como estivese alí mesmo. Cada palabra, cada mirada, cada silencio. Esa noite algo cambiou para sempre nas miñas entrañas. Desprenderme, deixar ir. Era tan inocente, tan confiada e feliz… Nun segundo, ese segundo no que o avó deixa de respirar, ese segundo no que miña nai non nos esconde a verdade, non a disfraza, ese segundo no que comprendín que nada,  que non somos donos de nada nesta vida. Nin sequera o tempo que compartimos. A realidade pode ser imperfecta, incompleta, ás veces dolorosa, pero existe. É tan que real que te podes abrazar a ela, non é un conto ou unha fantasía. O problema nunca é a morte, xamais o foi. O problema é saber vivir a vida.

Hoxe, coma entón, coma sempre, coma todos os días, daría un brazo por poder volver a abrazalo unha soa vez. Sentilo preto de min, o seu olor, as súas mans grandes e gastadas de escribir cartas. A súa mirada de vello mestre de escola. Aquela bondade abrumadora que irradiaba e que o enchía todo. Mira avó, mira no que me convertín. Xa son grande, pero aínda sigo a ser a túa nena. Perdina e recupereina só para ti.

Hoxe, hai seis anos que operaban a meu pai dun tumor de próstata. Casualidades. Aínda non, aínda non, cantaban baixiño as fotografías do salón protexéndonos das vellas pantasmas. Era a guerra e aquel tempo que a vida nos quitou hai 19 anos recuperámolo en meu pai, en seu fillo,  o mesmo día.

Por algo eu non creo no azar.

(20 de febreiro de 2012)

 

Xa non necesito que creas en min. Foi un segundo da miña vida que o vai cambiar todo. Non o verás, non o sentirás, non o apreciarás nin o valorarás. Pero eu si, é a semilla que me faltaba no meu xardín.