Lembro con adoración aqueles días de verán e primavera. Unha aldea pequena, tan pequena que xa pouco queda dela. Camiñar por carreiros e congostras. Sempre detrás dos avós, soñando con saber coidar a horta coma eles ou ser grande para cortar ben a leña. Non había televión, non había nada que non fose o verde das árbores ou os paxaros falando en voz alta. Atopar a pel vella dunha serpe ou tirarnos prado abaixo con sacos. Os cans, as pitas, as ovellas, os veciños, as partidas de brisca… Cando estábamos todos, cando o medo non nos bicara. Cando a morte e as ausencias non existían nos diccionarios das nosas almas… Sorrisos de raíz infinita. Inocencia, coma un castiñeiro que non coñece a polución.

O ceo non é un lugar, eran aqueles días. E algún día volverei.

Que lembras da túa infancia? Agora non podes verte, case non te recoñeces nas vellas fotografías. Como te sentías? Esquecíchelo? Moitas das persoas que máis te amaban xa non están… Guiábante, protexíante. Enchíanse de ti coma ti deles. Podías ser ti. Non tiñas que disimular. Non había críticas, nin opinións, nin expectativas. Esa inxenuidade tan xenerosa. Dábalo todo, entregábaste coma un saltador de trampolín nun salto de trampolín infinito…

E agora, que queda de nós? Que sobreviviu? Un valado de espiñas metálicas. Os restos dunha guerra fría, a eterna loita entre quen realmente somos e quen eles cren que debemos ser.

Firmamos un acordo invisible. As discusións absurdas para enganarnos. Trátantos como se non fósemos medrar e nós facemos o mesmo con eles. Os catro vivimos nunha especie de adolescencia que non remata e así finximos que o tempo non avanza. A realidade golpeunos outra vez. Mordeu á miña nai nas costas. Tivemos que pasar case todo a noite en urxencias sen saber se era unha cousa ou a outra… Paseo polos corredores do hospital que de día están ateigados de xente. Morremos de sono. Agardamos. Placas, residentes, cafés de máquina. Unha muller entra chorando acompañada do que debe ser o seu marido mentres á miña nai lle dan a alta. Hai unha ambulancia fóra. Baixan a padiola cun home co rostro tapado. Baixo a vista. Gustaríame dicirlle algo á muller, un abrazo, o que sexa. Pero xa non teño o valor para facer esas cousas. E outra morte máis. Cando me meto en cama estou tan cansa que me doe ata pechar os ollos. Pero o peor foi ao espertar. Por segunda vez este verán, non recoñecía a cidade e sentíame estranxeira.

Saudade.

Esta certeza perségueme… Aparecéseme moitos sábados, de madrugada, cando son máis vulnerable, xusto despois de meterme en cama. Ou cando rebusco entre as fotos de Alemania, ou naquela cartas á prima Elisa en Arxentina. Procuro similitudes nos anciáns que pasean pola beira do río mentres corro. Como quen xoga á lotería. Cantas veces soñei con eses abrazo no que eu xa non son unha nena pequena… Cantas veces intentei ser coma eles e fracasei. E eses recordos intactos, gardados e xamais descritos por medo a que perdan a maxia. Esas voces que xa non recordo. As miradas tenras. Anos alimentándome dos recordos de outros, as pequenas grandes fazañas das súas vidas. Búscoos en meus pais, nos tíos… Ás veces, son valente e mesmo me atrevo a facelo en min. E non podo evitar pensar en que todo tería sido máis fácil. Todo…

Hai persoas que non deberían irse xamais porque aínda que poidamos volver a sorrir, ser felices, sentirnos plenos, ter ilusións polas que erguernos todos os días, medrar e ser mellores do que xamais soñamos…  Seguiremos a botalos de menos, a necesitalos, a querelos… Sempre.

(A meus avós, in memoriam)

Hai xente que xamais se rende. Non perden o sorriso nin a amabilidade a pesar de perder a voz, o corazón, unha nai ou o que a lei da vida lles impoña. Son fortes ata o extremo de acabar coa paciencia do tempo convertido en tirano. Non buscan protagonismo nin chamar a atención. Xente que é capaz de volver da morte.

ganas e vivir  ganas de vivir ganas de vivir ganas de vivir ganas de vivir ganas de vivir ganas de vivir ganas vivir de ganas vivir de ganas…

Xa facturara a maleta. Dirixíame a embarcar e pasar polo ritual dos controles de seguridade cando pasei por diante deles. Era unha familia arxentina despedíndose da avoa. Eran uns quince ou vinte. Polo que falaban deducin que a avoa regresaba a casa. Canto tempo levaban sen verse? Canto tempo volvería pasar a que volvesen a abrazarse?

Abrazos pausados, puntos a parte. Os abrazos a aquela velliña co temor a que fosen os derradeiros. A odisea de conservar os olores, a temperatura corporal cun océano no medio… Saudade no iris.

Cheguei 10 minutos antes do previsto. Collo un taxi, doume conta de que aquí non fai o frío que ía en Zamora (o andén estaba branco). Non son nin as seis. Durmo mal. Esperto pensando na oposicións. Fártome de actualizar as páxinas dos sindicatos toda a mañá. Comemos coa nova do falecemento dunha veciña de toda a vida da aldea de miña nai. Amiga da avoa. Velatorio. Invádenos unha tristeza xa coñecida. Non podo evitar sentir que unha parte da miña infancia morre con esa velliña. Cando as primas nos escapamos a tomar un café na pantalla do móbil aparece un “Mami” que me estraña. Poucas veces chama ao móbil. Está soa en casa, descansando, tócalle de noite. Papá está na aldea. Unha voz apagada, unha voz afastada, pero non asustada. Nena, que caín pola escaleiras. Saio disparada. Corro, non se me ocorre outra cousa. Medo, case podo escoitar a risa da dama de negro. Dez minutos de tráfico. Nunca unha viaxe en ascensor foi tan longa…

Xa está vestida. O aire volve aos meus pulmóns. Era unha broma, coméntame a dama de negro que está a fumar na porta de urxencias. O ritual dura un par de horas. Resultado: o ombro esquerdo en estribeira como mínimo 15 días por mor da fisura dun óso cuxo nome non consigo repetir.